بی خوابی کودکان

تا کنون برایتان پیش آمده است که کم خوابی داشته باشید ؟ شاید برای امتحانات نهایی ، مجبور بوده باشید که چندین شب را بیدار بمانید و درس بخوانید یا به خاطر مراسم عروسی تان چندین شب از هیجان و استرس زیاد خوابتان نبرده باشد . اما این ها تنها بی خوابی های موقتی هستند و احتمالا بعد از این که دوره خاص را سپری کرده اید ، یک خواب طولانی داشته اید که بیخوابی هایتان را جبران کنید .

 حال موقعیتی را تصور کنید که این فرایند برای چندین هفته یا ماه ادامه داشته باشد ، چقدر شرایط سخت و ناتوان کننده می شود. بی خوابی یک فرد بزرگسال را از پا در می آورد ، اکنون باز هم تصور کنید که بی خوابی با یک کودک چه کار خواهد کرد ؟ متاسفانه کودکان نیز به این اختلال مبتلا می شوند اما علائمی که نشان می دهند کمی متفاوت از بزرگسالان است . در این مقاله قصد داریم که شما را با علائم اختلال بیخوابی در کودکان ، علت های آن و درمان هایش آشنا کنیم .

علائم بی خوابی کودکتان را بشناسید

بی خوابی در کودکان می تواند در هر زمانی ، از نوزادی تا بلوغ آغاز شود و اگرچه غالبا به مرور زمان برطرف می شود ، ولی در برخی موارد ممکن است به یک مشکل طولانی مدت تبدیل می شود . این نوع بی خوابی ، کمی با بی خوابی مربوط به بزرگسالان متفاوت است و به طور کلی علائم آن در ادامه بیان شده اند .

 آیا کودکتان در شب و هنگام خواب ، از رفتن به رختخوابش طفره می رود ؟ اگر چنین است یکی از علائم خیلی مهم اختلال بی خوابی را نشان داده است .

 اگر فرزندتان در طول شب به طور مکرر از خواب بیدار می شود و نمی تواند به طور مستقل دوباره بخوابد ، یعنی برای دوباره خوابیدن از شما درخواست می کند که در کنار او قرار بگیرید ، کودکتان دچار اختلال بی خوابی است .

 شاید برایتان پیش آمده باشد که فرزندتان به رختخوابش برود اما به طور مداوم شما را صدا کند . او یا تشنه است یا دلش برایتان تنگ شده یا از شما می خواهد که برایش قصه بگویید و ... به شما اطمینان می دهیم که لیست درخواست های کودکتان پایانی ندارد . همانطور که حتما خودتان هم متوجه شده اید ، در چنین مواقعی هیج کدام از درخواست هایش واقعی نیستند . او در واقع فقط یک خواسته دارد : " می خواهد بیدار بماند " .

یکی دیگر از علائمی که باید به آن توجه کنید این است که کودکانی که به بیخوابی مبتلا هستند ، با صبح زود بیدار شدن و به مدرسه رفتن ، بسیار مشکل دارند . علاوه بر این ، والدین کودکانی که دچار بیخوابی هستند غالباً گزارش می دهند که کودک در طول روز علائم زیر را نشان می دهد :

• خستگی و خواب آلودگی

• اختلالات توجه ، تمرکز یا حافظه

• مشکلات عملکرد اجتماعی ، خانوادگی ، تحصیلی

• اختلالات خلقی یا تحریک پذیری

• کاهش انگیزه

• تصمیم گیری ضعیف

• تحمل کم در مقابل ناکامی

• مشکلات رفتاری ( بیش فعالی ، پرخاشگری یا رفتار مخالف )

بی خوابی کودکتان را علت یابی کنید

اگر کودکتان علائمی که ذکر شد را از خود نشان می دهد ، نگران نباشید فقط کافیست که بدانید که مشکل بی خوابی فرزندتان از چه چیزی نشات می گیرد . به همین منظور در این بخش از مقاله علت های احتمالی بی خوابی کودکتان را بیان کرده ایم تا بهتر بتوانید این مشکل را ریشه یابی کنید .

 اضطراب یا استرس : هر گونه مشکلی که در خانه یا مدرسه به وجود بیاید ممکن است برای کودکتان تولید استرس کند . به عنوان مثال می توان به ورود نوزاد جدید ، مشکلات زناشویی والدین ، ناتوانی در دوست یابی در مدرسه یا ضعیف بودن در یک درس خاص اشاره کرد .

 یک اختلال خواب دیگر : شاید اختلال خواب دیگری مانند آپنه انسدادی ( وقفه تنفسی که به دلیل مسدود شدن مجاری هوایی فوقانی برای چند ثانیه به وجود می آید ) یا کابوس باعث بی خوابی کودکتان شده باشد .

 یک بیماری جسمی یا روانی خاص : بیماری های جسمی مانند آسم و یا بیماری های روانی مانند افسردگی ، بیش فعالی و اوتیسم می توانند باعث بی خوابی شوند .

 مصرف داروهای خاص : مصرف داروهایی که کدئین یا کافئین دارند و یا برای درمان افسردگی استفاده می شوند بیخوابی می آورند .

 مصرف کافئین : اگر کودکتان به نوشابه ها یا کاکائو ها علاقه زیادی دارد ، شاید علت بی خوابیش کافئین موجود در این مواد باشد . 

 تکالیف بیش از حد و انتظارات زیاد والدین : اگر برنامه های زیادی برای کودکتان در طول روز ترتیب داده اید ، شاید لازم باشد که انتظاراتتان را کم کنید زیرا در این صورت کودک ملزم به بیدار ماندن و انجام تکالیف می شود .

 استفاده از موبایل و تبلت : نور های آبی که از صفحات موبایل و هر نوع کامپیوتری ساطع می شود ، خواب کودکتان را مختل خواهد کرد .

 اگزما ( خارش ) : مشکلات پوستی که منجر به خارش می شوند ، ممکن است کودکتان را تا صبح بیدار نگه دارند .

بی خوابی کودکتان را درمان کنید

زمان خواب مفید برای کودکان 1 تا 5 ساله بین 10 تا 14 ساعت و برای سنین 6 تا 12 سال حدود 9 تا 12 ساعت است . اگر میزان خواب کودکتان کمتر از این مقدار است و علائم بی خوابی را دارد ، به اختلال بیخوابی مبتلا شده است . مشکلات بی خوابی کودکان عمدتا بعد از مدتی خود به خود برطرف می شوند اما شما می توانید با اقداماتی که انجام می دهید این روند را سرعت ببخشید . بنابراین با استفاده از نکات و راه حل هایی که در این بخش ارائه شده اند ، می توانید کم خوابی کودک خود را درمان کنید .

 کودک خود را بیش از حد گرسنه و سیر ، به رختخوابش نفرستید .

وعده های غذایی سنگین اگر تا دو ساعت قبل از خواب مصرف شوند ، احتمالا باعث می شوند که کودکتان بیدار بماند ، بنابراین یک میان وعده سبک ( مانند شیر گرم و موز ) قبل از خواب ایده خوبی است و می تواند به درمان بیخوابی های شبانه کمک کند . 

 سبک زندگی فعال را تشویق کنید .

ورزش منظم از بی قراری شبانه جلوگیری می کند . شما می توانید یک ساعت در روز با کودکتان ورزش کنید اما مراقب باشید که سه ساعت قبل از خواب ، کودکتان فعالیت شدیدی نداشته باشد .

 استفاده از وسایل الکترونیکی را محدود کنید .

نور آبی که از تلویزیون ، تلفن ، تبلت و بازی های ویدیویی ساطع می شود می تواند چرخه خواب و بیداری بدن را مختل کرده و خوابیدن را دشوارتر کند . این دستگاه ها را حداقل یک ساعت قبل از خواب خاموش کرده و در ساعات خواب آنها را خارج از اتاق خواب کودک خود قرار دهید .

 با کودکانتان وقت بگذرانید .

بعضی از کودکان خواهان توجه بیشتر والدین خود هستند زیرا اگر هر دو والد در طول روز کار کنند ، شب ها تنها زمان دسترسی به آنها خواهد بود . بنابراین سعی کنید در طول روز با آنها وقت بگذرانید .

 اگر کودک بعد از 20 دقیقه نخوابید ، او را از رختخواب خارج کنید .

اگر بعد از 15-20 دقیقه کودک به خواب نرفت ،اجازه دهید از رختخوابش بیرون بیاید و یک فعالیت آرام مانند خواندن کتاب را انجام دهد . سپس مجددا برای خواب به رختخوابش برگردد و در صورت لزوم این چرخه را تکرار کنید .

 تخت خواب کودک را فقط منحصر به خوابیدن کنید .

 برای درمان بی خوابی کودک خود به او اجازه ندهید که تکالیف مدرسه اش را روی تختش انجام دهد ، تماشای تلویزیون ، خواندن کتاب ، استفاده از موبایل در رختخواب را ممنوع کنید .

 یک برنامه کاملاً ثابت از زمان خواب و بیدار شدن فرزندتان داشته باشید .

به یاد داشته باشید که در این مورد ، ثبات بسیار اهمیت دارد یعنی حتی اگر در تعطیلات هستید باز هم بر نظم برنامه تان اصرار داشته باشید و استثنا قائل نشوید .

 ساعت ها را از اتاق خواب کودکتان خارج کنید . 

ممکن است بهترین کار این باشد که همه ساعت ها را از اتاق خواب خارج کنید ، یا حداقل آنها را در جایی قرار دهید که کودکتان هنگام خوابیدن آنها را نبیند . تماشای ساعت هنگامی که فرزندتان برای خوابیدن در حال تلاش است ، می تواند باعث اضطراب شود و خوابیدن را دشوارتر کند .

کلام آخر

در نهایت بی خوابی کودکان یکی از مشکلاتی است که می تواند هم برای کودک و هم برای والدینش چالش ساز باشد . به همین منظور لازم است والدین این نوع بیخوابی های شبانه و علت آن ها را در کودکان خود شناسایی کنند تا بتوانند بهترین درمان های خانگی را برایشان ترتیب دهند .

سوالات متداول

1- ✔ چگونه می توان تشخیص داد که کودک به اختلال بی خوابی مبتلا است ؟

✔ برای تشخیص این اختلال در کودکان یک سری نشانه ها وجود دارد که والدین باید به آن ها توجه کنند ، مانند طفره رفتن از ورود به رختخواب ، درخواست های متعدد و مواردی از این قبیل که در مقاله به طور کامل توضیح داده شده اند .

2- ✔ چه مواردی می توانند باعث بی خوابی در کودکان شوند ؟

✔ موارد متعددی وجود دارند که می توانند علت اختلال بی خوابی کودکان باشند ، از جمله : مصرف کافئین ، استفاده از موبایل ، اختلالات خواب دیگر ، مشکلات جسمی و. غیره که برای مطالعه بیشتر می توانید به متن مقاله مراجعه کنید .

3- ✔ برای درمان اختلال بی خوابی کودکان چه اقداماتی می توان انجام داد ؟

✔ برای درمان این اختلال نکاتی وجود دارد که والدین باید آن ها را رعایت کنند . خارج کردن ساعت ها از اتاق خواب کودک ، میان وعده و شام سبک ، ورزش و اموری از این قبیل که در متن مقاله بیان شده اند .

منبع : بی خوابی کودکان