نیمکره مغز

مغز یک اندام بسیار پیچیده و مهم است که از میلیاردها نورون و گلیای به هم پیوسته تشکیل شده، این اندام دارای دو نیمکره و دو طرف بوده که با لوب های مجزا از هم جدا می شود. هر لوب دارای عملکرد های متفاوتی است. بنابراین همانطور که گفته شد مغز ما به دو نیمکره تقسیم شده است. این دو نیمکره حرکت را در داخل کنترل می کنند و ورودی های حسی را از طرف مقابل بدن ما دریافت می کنند.

نیمکره های مغز که به نام نیمکره چپ و نیمکره راست مغز شناخته می شود، هر کدام کارکردی متفاوت داشته و عموما در هر فردی یکی بر دیگری غلبه می کند. برای تشخیص نیمکره غالب باید عملکرد هر نیمکره را شناخت. در این مقاله در مورد نیمکره های مغز، عملکرد آن ها و تست نیمکره اطلاعاتی ارائه شده است.

نیمکره های مغز چیست

همانطور که ذکر شد، مغز ما به دو نیمه یا نیمکره تقسیم می شود که توسط جسم پینه ای و مقدار زیادی از اعصاب به یکدیگر متصل شده اند، نیمکره چپ حرکت سمت راست بدن را کنترل می کند، در حالی که نیمکره راست سمت چپ را هدایت می کند. تفاوت نیمکره چپ و راست مغز این است که برای مثال جنبه های مختلف ادراک بصری به نیمکره راست ربط دارد، اما کلا بیشتر رفتارها و توانایی ها به فعالیت در هر دو نیمه مغز نیاز دارند.

هر دو نیمکره مغز برای انجام وظایف اصلی مانند پردازش زبان و بینایی با یکدیگر همکاری می کنند. اما آنها تا حد زیاد هم تخصصی هستند. همچنین برخی از نواحی مغز در حین انجام وظایفی خاص بیشتر از بخش های دیگر درگیر بوده و یک نیمکره در برخی عملکرد ها بیشتر فعالبت کند. برای مثال بخش های مربوط به زبان عموما در سمت چپ مغز فعالیت می کنند. اما بخش پردازش زبان در سمت راست است.

بنابراین در یک مغز معمولی، هر اطلاعاتی که وارد نیمکره چپ می شود، در سراسر جسم پینه ای به نیمکره راست و بالعکس منتقل می شود. با وجود تفاوت نیمکره چپ و راست مغز اما دو نیمه مغز به طور وابسته با یکدیگر کار می کنند و اطلاعات فقط در سمت راست یا چپ پردازش نمی شوند.

نیمکره چپ مغز

نیمکره چپ مغز که عموما در افراد راست دست فعال تر است، وظایفی مانند خواندن، نوشتن، صحبت کردن، استدلال حسابی و ادراک را انجام می دهد. مطالعات نشان می دهد که وقتی صحبت می کنیم یا محاسبات حسابی انجام می دهیم، فعالیت در نیمکره چپ ما افزایش می یابد. یکی دیگر از ویژگی های نیمکره چپ ما این است که تمایل دارد اطلاعات را به صورت متوالی و یک به یک پردازش کند.  اگر سمت چپ مغز غالب باشد، فرد منطقی است و تمایل بیشتری به تحصیل دارد. به نیمکره چپ مغز، مغز دیجیتال نیز گفته می شود و مسئول موارد زیر است.

بخش کلامی

تجزیه و تحلیل

دارای نظم و برنامه ریزی

خواندن

نوشتن

محاسبات

ترتیب دهی

منطق

ریاضیات

تفکر در کلمات

تفکر خطی

افراد با نیمکره غالب چپ معمولاً در زمینه های زیر برتری دارند:

• تحلیلگر کسب و کار

• برنامه نویس

• خبرنگار

• دانشمند

• مدیریت شبکه

اطلاعات دقیق در مورد عملکرد ها و ویژگی های شخصیت نیمکره غالب چپ در مغز:

این توانایی را دارد که خیلی از موقعیت ها را بفهمد، از این طریق که به چیزها نگاه کند.

نقش مهمی در حفظ تعادل دارد.

می تواند بو، طعم و صدا را حس کند.

مسئول عملکردهای عاطفی است.

رفتار اجتنابی را تنظیم می کند.

سیستم ایمنی را کنترل می کند.

مسئول اعمال غیر ارادی بدن مانند هضم غذا، ضربان قلب و تنفس است.

عملکرد خوب در مهارت های حرکتی ظریف دارد.

با تجربیات جدید تحریک می شود.

بر توانایی فرد برای توجه به جزئیات تأثیر می گذارد.

تبدیل صداها به زبان و ترجمه معنی می کند.

نیمکره راست مغز

نیمکره راست مغز ما در ادراک بصری، درک روابط فضایی، تشخیص الگوها، موسیقی، عبارات احساسی و غیره برتری دارد و استدلال آن نیز خوب است. برای مثال وقتی واژه های پا، شیشه و گریه را میبیند، یاد (بریدن) می افتد. نیمکره چپ ما همه این کلمات را جداگانه می داند اما نمی تواند به سرعت از آنها استنتاج کند. نیمکره راست ما نیز به ما امکان می دهد حس خود را درک کنیم.

برخلاف نیمکره چپ، نیمکره راست ما تمایل دارد اطلاعات را به عنوان یک کل پردازش کند. افراد با نیمکره غالب راست در هنر نیز سر رشته و استعداد داشته و به این بخش آنالوگ مغز نیز گفته می شود و شامل ویژگی های زیر است.

خیال پردازی و خیال بافی

دارای خلاقیت

شهودی

تفکر کل نگر

اهل هنر

تجسم احساسات

توجه به نشانه های غیر کلامی

بخش مربوط به احساسات

افراد با نیمکره غالب راست معمولاً در زمینه های زیر برتری دارند:

• گرافیست

• طراح داخلی

• موسیقیدان و نوازنده

• نقاش

• روانشناس

• مشاور

• مدیریت

اطلاعات دقیق در مورد عملکرد ها و ویژگی های شخصیت نیمکره غالب راست در مغز:

این نیمکره به کودکان خردسال اجازه می دهد تا مفهوم بیشتر در مقابل کمتر را درک کنند.

نیمکره راست مغز مسئول برخی از عملکرد های شناختی مانند توجه، پردازش اشکال و الگو های بصری، احساسات، ابهام کلامی و معانی ضمنی است.

کودکان زیر سه سال عمدتاً توسط مغز راست اداره می شوند.

تست نیمکره غالب مغز

راه های زیادی برای تشخیص نیمکره غالب مغز وجود دارد، اما به طور کلی نمی توان به طور قطع تعیین کرد و مهم نیست که نتایج چه می گویند، باید در نظر داشته باشید که تسلط بر یک نیمکره مغز قطعی نیست. با تمرینات ذهنی مناسب، همیشه می توانید عملکرد هر دو نیمکره را بهبود بخشید.

این تست ها برخی شامل سوالاتی بوده که نحوه عملکرد فرد، جزئی نگر یا کلی نگر بودن، در مورد نظم و کنترل فرد، چه تجربیاتی را ترجیح می دهند و غیره را مطرح می‌کند. از پاسخ‌ های شما برای ایجاد نمره استفاده می ‌شود که نشان می ‌دهد شما چپ مغز هستید یا راست. مغز، غالب تست ‌ها ویژگی‌هایی مانند متفکر کل نگر (کسی که به تصویر بزرگ نگاه می‌کند)، یک پردازشگر تصادفی (کسی که از کاری به کار دیگر می ‌پرد) یا فردی متمرکز بر عینیت (کسی که چیزهایی را ترجیح می ‌دهد که دیده و لمس شوند را ترجیح می ‌دهند) نشان می‌دهند.

برخی تست ها نیز به این صورت بوده که مثلا می گوید شما باید دست خود را بر روی سر بگذارید، و هر دستی که بر روی سر گذاشتید، احتمالا نیمکره مقابل آن فعال تر است. یعنی اگر دست راست را گذاشتید، نیمکره چپ فعال تر است. و یا یک چشم خود را ناگهانی ببندید و یا چشمک بزنید و هر چشمی که زودتر بستید، نیمکره مقابل فعال تر است. یا کف بزنید و مشاهده کنید کدام دست روی دیگری است، یا انگشتان دو دست را روی هم قفل کرده و مشاهده کنید کدام انگشت شست روی دیگری است.

البته صرفا انجام یک یاز این حالت ها به معنی فعال بودن آن نیمکره نیست، بلکه باید برایند همه این کار ها را سنجید. زیرا بسیاری هستند که از هر دو نیمکره خود تقریبا به یک اندازه استفاده می کنند.

سوالات متداول

1- نیمکره های مغز چیست؟

نیمکره های مغز که به نام نیمکره چپ و نیمکره راست مغز شناخته می شود، هر کدام کارکردی متفاوت داشته که در متن مقاله شرح داده شده است.

2- نیمکره چپ مغز چگونه است؟

نیمکره چپ مغز که عموما در افراد راست دست فعال تر است، وظایفی مانند خواندن، نوشتن و غیره داشته که در متن مقاله ارائه شده است.

3- نیمکره راست مغز چگونه است؟

نیمکره راست مغز ما در ادراک بصری، درک روابط فضایی، تشخیص الگوها، موسیقی و غیره دخیل است که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.

منبع : نیمکره مغز